PERANAN DIKSI DAN ANALISIS AYAT

DIKSI

Diksi ialah salah satu istilah yang digunakan dalam dunia penulisan atau dunia sastera. Istilah diksi merujuk kepada pemilihan kata atau pelbagai macam makna kata yang ada di dalam karya. Kita memilih kata yang tepat untuk menyatakan atau menyampaikan sesuatu. Diksi bukan sahaja bererti pemilihan kata tetapi juga digunakan untuk menyatakan sesuatu gagasan. 
Penggunaan diksi biasanya dilakukan untuk menjadikan sesuatu penulisan atau karya menjadi lebih menarik, mudah difahami dan lebih sesuai dengan sesuatu yang ingin digambarkan oleh penulis atau pengarang kepada pembaca.
Selain itu, diksi juga membawa maksud pemilihan kata dan gaya bahasa yang digunakan oleh penulis atau diksi secara umumnya juga bermaksud seni berbicara yang jelas sehingga setiap kata dapat didengar dan difahami oleh pembaca. Gaya bahasa dikatakan berkait dengan ungkapan-ungkapan yang mempunyai nilai artistik yang tinggi. Diksi sangat berguna dalam penulisan karya seperti puisi, novel dan sebagainya.                                                     

Pemilihan kata yang betul akan membantu seseorang penulis mengungkapkan sesuatu dengan tepat berkenaan perkara yang ingin disampaikan sama ada secara lisan mahupun penulisan. Pemilihan kata yang tepat haruslah bersesuaian dengan konteks yang dipilih oleh penulis.

Contoh :                    

Nenek saya mampus pagi tadi. (tidak tepat) Nenek saya meninggal dunia pagi tadi.(tepat)

 

Peranan atau fungsi diksi dalam dunia penulisan ialah :

ü  Memperhaluskan kata dan ayat supaya lebih indah dan menarik.

ü  Tidak menimbulkan interpretasi yang berlainan antara penulis dan pembaca.

ü  Mewujudkan komunikasi yang efektif dan baik.

ü  Membentuk gaya ekspresi seorang penulis dengan tepat dan berkesan.

ü  Menarik perhatian pembaca.

Secara umumnya, diksi dapat diertikan sebagai pemilihan kata yang menarik, tepat dan selaras untuk mengungkapkan gagasan sehingga mampu memberi kesan yang mendalam kepada pembaca.

ANALISIS AYAT (JENIS-JENIS AYAT)

JENIS-JENIS AYAT

Ayat-ayat dalam Bahasa Melayu dibahagikan kepada empat jenis, iaitu ayat penyata, ayat perintah dan ayat seruan.

Ayat Penyata :-

-Ayat yang diucapkan dengan maksud untuk menyatakan atau menerangkan sesuatu.

-Dikenali sebagai ayat berita atau ayat keterangan.

-Contoh : Datuk sedang berehat di ruang tamu.

Ayat Tanya :-

-Ayat yang digunakan untuk menanyakan sesuatu hal dan diakhiri dengan tanda soal (?)

-Terdapat dua jenis ayat tanya, iaitu ayat tanya tanpa kata tanya dan ayat tanya dengan kata tanya.

-Ayat tanya tanpa kata tanya ialah ayat yang diucapkan dengan meninggikan nada pada akhir ayat penyata. Contohnya, “Adik masih belum makan?”

-Ayat tanya dengan kata tanya ialah ayat yang menggunakan kata tanya seperti apa, bila, mana, bagaimana dan sebagainya. Contohnya, “Apakah barang itu?”. Dalam bentuk tulisan ayat ini perlu menerima partikel “-kah”.

Ayat Perintah :-

-Ayat perintah ialah ayat yang digunakan untuk menimbulkan sesuatu tindakan dan terdiri daripada empat jenis iaitu ayat suruhan, ayat larangan, ayat silaan dan ayat permintaan.

-Ayat suruhan ialah ayat yang memberi arahan atau memerintah seseorang melakukan sesuatu perkara. Contohnya, “Siapkan kerja sekolah ini.”

-Ayat larangan berfungsi untuk melarang seseorang daripada melakukan sesuatu dengan menggunakan kata larangan seperti jangan, usah atau tak usah. Contohnya, “Jangan petik bunga itu”.

-Ayat silaan ialah ayat yang digunakan untuk menjemput atau mempersilakan seseorang dan ayat ini menggunakan kata silaan seperti sila atau jemput. Contohnya, “Jemput makan.”

-Ayat permintaan ialah ayat yang memohon permintaan atau pertolongan dan menggunakan kata permintaan seperti minta atau tolong. Contohnya, “Tolong ambil cawan itu”.

Ayat Seruan :-

-Ayat seruan ialah ayat yang digunakan untuk melahirkan perasaan seperti takut, marah, gembira, sakit, benci dan sebagainya.

-Tanda seru (!) biasanya diletakkan pada akhir ayat seruan dan didahului oleh kata seru seperti amboi, wah, eh, oh, aduh, cis dan sebagainya. Contohnya, “Cis, kamu biadap”.

SUSUNAN AYAT

-Terdapat dua bentuk susunan ayat iaitu susunan biasa dan susunan songsang. Dalam susunan, subjek terletak di hadapan ayat dan predikat terletak di belakang ayat manakala ayat songsang ialah ayat yang predikatnya terletak di hadapan dan subjeknya terletak di belakang ayat.

-Contohnya :

*Pokok itu/ sangat tinggi (Ayat biasa) (Subjek + Predikat)

*Sangat tinggi/ pokok itu (Ayat songsang) (Predikat + Subjek)

-Ayat songsang boleh dibentuk melalui proses pendepanan iaitu pendepanan seluruh predikat dan pendepanan sebahagian daripada predikat.

Ayat Tunggal dan Ayat Majmuk :-

-Ayat tunggal ialah ayat yang mengandungi satu subjek dan satu predikat manakala ayat majmuk ialah ayat yang mengandungi dua atau lebih ayat tunggal.

-Contoh ayat tunggal ialah, “Ayah seorang polis”.

-Terdapat tiga jenis ayat majmuk, iaitu :

*Ayat majmuk gabungan (dan, lalu, maka, kemudian, lagi, serta, sambil, tambahan pula, malahan, justeru dan sebagainya)

*Ayat majmuk pancangan

-Ayat majmuk pancangan relatif (yang)

-Ayat majmuk pancangan komplemen (bahawa, untuk, supaya, agar)

-Ayat majmuk pancangan keterangan terbahagi kepada beberapa jenis iaitu sebab, syarat, waktu, pertentangan, harapan, cara dan perbandingan.

*Ayat majmuk campuran ialah ayat yang mengandungi lebih daripada satu ayat majmuk.

AYAT AKTIF DAN AYAT PASIF

AYAT AKTIF :-

-Ayat aktif dapat dibahagikan kepada dua jenis iaitu ayat aktif transitif dan ayat aktif tak transitif.

-Ayat aktif transitif ialah ayat yang mengandungi kata kerja transitif, iaitu yang diikuti oleh frasa nama sebagai objek atau unsur penyambutnya. Hanya ayat aktif transitif dapat dipasifkan kerana mempunyai objek. Sebagai contoh, “Ibu menggoreng ikan”.

-Ayat aktif tak transitif ialah ayat yang mengandungi kata kerja tak transitif, iaitu yang diikuti oleh objek sebagai penyambutnya. Contohnya, “Adik menangis”.

AYAT PASIF :-

-Ayat pasif dapat dibahagikan kepada tiga jenis, iaitu ayat pasif dengan imbuhan kata kerja pasif, ayat pasif dengan kata ganti nama diri pertama dan kedua serta ayat pasif dengan kehadiran kata bantu pasif “kena”

-Ayat pasif dengan imbuhan kata kerja ialah kata kerjanya mengandungi imbuhan kata kerja pasif di- dan ter- dan ianya digunakan untuk kata ganti nama diri ketiga. Contohnya, “Pokok bunga itu ditanam oleh Mimi”.

-Ayat pasif dengan kata ganti nama diri pertama dan kedua :

*Kedua-dua jenis kata ganti nama diri ini diletakkan di hadapan kata dasar kerana tidak boleh menerima imbuhan kata kerja pasif iaitu di-

*Contohnya, “Katil tersebut perlu kamu kemaskan”

-Ayat pasif dengan kehadiran kata bantu pasif “kena” :

*Mengandungi perkataan “kena” di hadapan kata kerja dasar yang tidak menerima imbuhan awalan. Sebagai contoh, “Aishah kena denda oleh cikgu tingkatan”